Czym jest zapis windykacyjny w testamencie?

Czym jest zapis windykacyjny w testamencie?

W 2011 do polskiego prawa wprowadzony zapis windykacyjny i reguluje go Kodeks Cywilny. Dzięki niemu to spadkodawca ma większe prawo i dowolność do decydowania o swoim majątku.

Co to jest zapis windykacyjny w testamencie?

Jest to zapis w testamencie, gdzie to spadkodawca decyduje, że określony przez niego spadkobierca testamentowy nabywa określony przedmiot z chwilą otwarcia spadku. Kodeks Cywilny mówi, że za moment otwarcia spadku uznaje się chwilę śmierci spadkodawcy. Spadkodawca, wykorzystując zapis windykacyjny w testamencie, ma możliwość przekazania dowolnie wybranej osobie konkretnej rzeczy, z puli posiadanych w swoim majątku rzeczy. Umożliwia to precyzyjniej rozporządzać majątkiem, w porównaniu powołania spadkodawcy do spadku.

Art. 9811 KC mówi o tym, że zapis windykacyjny można sporządzić jedynie w postaci aktu notarialnego. Inne formy umieszczenia zapisu windykacyjnego – ustna – oznaczają, że jest to zapis zwykły, niewindykacyjny.

Czym się różni zapis zwykły a zapis windykacyjny?

Przy zapisie windykacyjnym przedmiot zapisu przechodzi od razu na spadkobiercę w momencie otwarcia spadku – momentem śmierci spadkodawcy. Przy zapisie zwykłym zapisobiorca otrzyma jedynie roszczenie, by spadkobierca zrealizował ciążące na nim zobowiązanie.

Zapis windykacyjny dla zapisobiorcy jest korzystniejszy. Z drugiej strony zapis zwykły jest łatwiejszy dla spadkodawcy i do wykonania. Spadkodawca ma możliwość zamieszczenia wpisu w każdym z rodzajów testamentów. Zapis windykacyjny musi być spisany w formie aktu notarialnego i wiąże się z kosztami pieniężnymi.

Jak wykonać zapis windykacyjny?

Akt notarialny powinien posiadać jasny i dokładny zapis. W akcie powinna się znaleźć informacja o tym, kto jest zapisobiorcą oraz co zostanie mu przekazane po śmierci spadkodawcy.

Przykład?

Jako jedynego mojego spadkobiercę ustanawiam moją żonę Klarę, z wyłączeniem będącego moją własnością samochodu marki xxx o numerze rejestracyjnym xxx, który z chwilą mojej śmierci przechodzi na własność mojej córki Zyty.

Co można zapisać za pośrednictwem zapisu windykacyjnego w testamencie?

Niestety nie wszystko może być przedmiotem windykacyjnego zapisu, ponieważ powinna ona spełniać określone wymagania. Na pewno powinna ona być własnością spadkodawcy w chwili śmierci. Jeśli było inaczej albo ów przedmiot powinien zostać zbyty, to zapis windykacyjny uważa się za nieważny.

Jako zapis windykacyjny można uznać:

• rzecz oznaczona, czyli przykładowo mieszkanie, samochód, działka,
• firma albo gospodarstwo rolne,
• zbywalne prawo majątkowe – do mieszkania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
• ustanowienie na rzecz zapisobiorcy użytkowania albo służebności.

Gotówka nie jest uznawana jako przedmiot zapisu windykacyjny.

Kto może zostać zapisobiorcą windykacyjnym?

Zapisobiorcą określa się osobę fizyczną lub prawną, żyjącą w chwili otwarcia spadku,, dla której dokonuje się zapisu windykacyjnego.

Poza tym zapisobiorcą windykacyjnym może zostać:

nasciturus – poczęte, nienarodzone dziecko, które zostanie spadkobierca w chwili narodzin, jeśli się urodzi żywe,

ustanowiona w testamencie przez spadkodawcę fundacja, jeśli oczywiście jest wpisana do rejestru w ciągu dwóch lat od momentu ogłoszenia testamentu.

Zapisobiorcą windykacyjnym nie może być osoba niezgodna wedle art. 928 Kodeksu Cywilnego:

„§ 1. Spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:

1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;

2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;

3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

2. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.”