Czym jest spadek?

Czym jest spadek?

Spadek jest niczym innym jak zbiorem praw i obowiązków, które spadkodawca z chwilą śmierci przenosi na swoich spadkobierców poprzez dziedziczenie. Jednak w tej jakże prostej definicji skrywa się wiele prawnych niejasności.

Jakie spadkobiercy mają prawa i obowiązki?

Najczęściej dziedziczy się samochód, działkę lub dom. Poza tym może być to także:

• prawo do spółdzielczego mieszkania lokatorskiego,
• własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego,
• inne prawa – hipoteka czy zastaw, które są zabezpieczeniem zobowiązań kredytowych.

Odziedziczyć można więc nie tylko dobra i długi, dlatego tak ważne jest określenie rodzaju praw i obowiązków o charakterze majątkowym, które posiadał zmarły.

Bliscy zmarłego, którzy mogą odziedziczyć spadek, są wskazani w tzw. kręgach dziedziczenia. Określają one pierwszeństwo i kolejność na drodze do otrzymania spadku. Wyróżnia się następujące grupy:

• Dzieci i małżonek
• Małżonek i rodzice
• Rodzice
• Rodzeństwo
• Dziadkowie
• Zstępni po zmarłych dziadkach, czyli: wujkowie, ciotki, kuzynostwo
• Pasierbowie
• Gmina

Czym jest dziedziczenie ustawowe, a czym dziedziczenie testamentowe?

Dziedziczenie to nic innego jak przejęcie praw i obowiązków po zmarłym przez jedną lub kilkanaście osób.
Dziedziczenie testamentowe ma miejsce, kiedy zmarły powołał w testamencie spadkobierców. Ten rodzaj dziedziczenia ma pierwszeństwo przed ustawowym.

Dziedziczenie ustawowe ma zastosowanie, kiedy zostaje wykluczona ważność testamentu lub go po prostu nie ma. Dziś podstawową formę dziedziczenia ustawowego stanowi dziedziczenie ewentualnych zobowiązań finansowych i majątku do wysokości aktywów. Nowelizacja z 18.10.2015 roku chroni spadkobierców przed tym, że nie mogą oni przejąć wyższych zobowiązań kredytowych niż wartość odziedziczonego majątku.

Czym jest spadek? Podatek od spadku? Kiedy go nie płacić?

Krewni zmarłego mają możliwość otrzymania spadku bez konieczności opłacenia podatku. Mowa jest tutaj o przyjęciu spadku wprost albo z dobrodziejstwem inwentarza, które zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 roku (Dz. u. z 2015 r Nr 0, poz 86) podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W w/w ustawie zostały stworzone trzy grupy podatkowe, według których wysokość podatku będzie uzależniona od stopnia pokrewieństwa spadkodawcy ze spadkobiercą. Im pokrewieństwo jest dalsze, tym bardziej wysokość podatku będzie wyższa.

Grupa 0 – najbliższa rodzina: małżonek, rodzice, dziadkowie i inni – są zwolnieni z podatku, jeśli zgłoszą fakt nabycia spadku na formularzu SD-Z2,

Grupa 1 – przejęcie spadku po teściach, zięciu, synowej oraz najbliższej rodzinie, która nie dopełniła obowiązku podatkowego,

Grupa 2 – spadki po ciotkach i wujkach,

Grupa 3 – spadki po osobach niespokrewnionych oraz niezaliczających się do Grupy 2.

Jaka jest różnica między postępowaniem spadkowym, a postępowaniem notarialnym?

Postępowanie przed sądem jest zdecydowanie tańsze, nie jest niezbędna również obecność wszystkich zainteresowanych.

Minusem jest fakt, że terminy rozpraw są bardzo odległe. Takie postępowanie składa się z dwóch etapów:

1. Stwierdzenia spadku,
2. Nabycia spadku.

Stwierdzenie spadku określa, kto zostaje powołany do dziedziczenia, nabycie spadku z kolei dotyczy podziału komu i co się przydziela.

Przy stwierdzeniu spadku można złożyć dwa wnioski na jednym formularzu, dzięki czemu możliwe jest przeprowadzenie całości postępowania w trakcie jednej rozprawy. Jeśli konieczna będzie sprzedaż odziedziczonej nieruchomości, wystarczy okazać prawomocne postanowienie sądu, w którym stwierdzono nabycie spadku.

Postępowanie spadkowe przed notariuszem odbywa się już w dogodnym dla spadkobiercy terminie. Taksa sądowa jest niewiele wyższa od opłaty sądowej w tym przypadku. U notariusza muszą się stawić wszystkie strony powołane do dziedziczenia. Nie ma możliwości ustanowienia pełnomocnictwa. Jeżeli są jakieś niejasności co do podziału schedy, pozostaje tylko postępowanie sądowe.

Jakie są koszta spraw spadkowych?

Opłata sądowa jest stała i wynosi 50 zł za stwierdzenie nabycia spadku po jednej osobie. Podział spadku – niezależnie od wartości spadku – wynosi 500 zł.

Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia – 100 zł albo protokół odrzucenia spadku – 50 zł. Dodatkowo do tego dochodzą koszta wypisów i podatek VAT.

Notarialny podział spadku liczony jest zawsze od % wartości podlegającego podziałowi majątku. Warto dopytać notariusza o koszt podziału spadku.

Pamiętaj: Opłaty mogą ulec zmianie.